fbpx

TEFE ve TÜFE Nedir Neye Göre Hesaplanır Örnek Hesaplama

En son faizsiz kampanyalar için abone olun !

Ülkemizin en önemli ekonomik göstergelerinden olan TEFE ve TÜFE hali hazırda en sık gayrimenkul sektöründe kullanılıyor gibi görünse de aslında ekonominin durumu hakkında yorum yapmak isteyen bir analist için çok önemlidir. Bu kapsamda TEFE ve TÜFE nedir, neye göre hesaplanır, örnek hesaplama ile bu gibi konulara değinmek yararlı olacaktır.

TÜFE Nedir?

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), tüketicilerin satın almakta olduğu mal ve hizmetlerden oluşan bir sepetin yıldan yıla maliyetini kaydederek hesaplanır. TÜFE’yi herhangi bir tüketici de rahatlıkla hesaplayabilir. TÜFE sayesinde enflasyon hesaplaması da rahatlıkla yapılabilmektedir.

TÜFE, bir mal sepetinin yıldan yıla maliyetindeki değişmeleri ortaya koyar ve hayat pahalılığının ne düzeyde iyileştiğini ya da kötüleştiğini ifade eder.

TÜFE hesaplaması yapmadan önce Türkiye’nin her yerinden örnek aileler seçilir ve bu örnek ailelerin yıl içerisinde yaptığı tüm mal ve hizmet harcamaları kaydedilir. Bu kayıt sürecinin sonunda yapılan harcamalar genellenir ve Türk vatandaşlarının harcama alışkanlıkları ortaya çıkarılır. Bu kapsamda yapılan tüm mal ve hizmet harcamalarının fiyatları not edilir, bir sonraki yıl ya da daha sonraki yıllarda bu yılın fiyatları baz alınarak aynı mal ve hizmetlerin ne kadara mal olduğuna bakılır ve TÜFE hesaplanmış olur.

TEFE Nedir?

Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) çok sık kullanılan bir terim olmasa da analiz yapan kişiler için oldukça önemlidir. Tüketicilerin kullandığı tüm malların ham maddelerini de içerisine alacak şekilde yıldan yıla toptan satışı yapılan malların fiyatındaki değişmeleri izler.

TEFE ve TÜFE Farkı

En nihayetinde tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlerin de TEFE kapsamında sayılabileceği düşünülebilir, bu kapsamda TÜFE’ye neden ihtiyaç duyulduğu da merak edilebilir dolayısıyla TEFE ve TÜFE’nin arasındaki farka değinmek yararlı olacaktır.

  • TEFE fiyat artışlarını arz yönünden yani satıcı bazlı inceler, TÜFE ise talep yönünden yani tüketici bazlı inceler.
  • TÜFE tüketicilerin eline geçen malların fiyatındaki değişmeleri, TEFE ise tüketicilerin eline geçen mallara ek olarak hammadde ve yan mamullerdeki fiyat değişmelerini de inceler.
  • TEFE, TÜFE’den daha kapsamlıdır.

Kira Artışı, TÜFE ve TEFE

Kira sözleşmesinin düzenlendiği sırada yıldan yıla yapılacak kira artışlarının TÜFE, ÜFE ya da TEFE gibi endekslere bağlı olarak yapılması kararlaştırılabilir ki bu durumda tüketicinin bir sonraki dönemde ne kadar kira ödemesi yapacağı konusunda bu endeks çok önemli olacaktır.

Kira Artışı Ne Zaman Yapılır?

Kira artışı sözleşmenin yapıldığı günden itibaren geçerli olur yani kira sözleşmesinin yapıldığı gün yatırılacak kira zamlı kira ödemesi olmalıdır. Kiracılar aksi sözleşmede belirtilmediği sürece her ay oturacağı ay için ödeme yapar.

Kira Artışı Neye Göre Yapılır?

Kira artışının neye göre yapılacağı kira sözleşmesinin içerisinde belirtilmektedir. Kira artışı TEFE, TÜFE ya da ÜFE gibi endekslerden hangisine bağlıysa kira artışının ne kadar olacağı konusunda bu endekse dikkat edilmesi gerekmektedir.

En Fazla Ne Kadar Kira Artışı Yapılabilir?

Borçlar Kanunu’na göre kira artışı en fazla geçmiş 12 ayın Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ortalaması kadar olabilir. Yİ-ÜFE’yi aşan oranda kira artışı yasal değildir. Son 12 aya ilişkin Yİ-ÜFE oranları şu şekildedir:

Sözleşme Yapılan Ay Kira Artış Oranı
Eylül 2017 % 12,05
Ekim 2017 % 13,27
Kasım 2017 % 14,47
Aralık 2017 % 15,38
Ocak 2018 % 15,82
Şubat 2018 % 15,66
Mart 2018 % 15,50
Nisan 2018 % 15,35
Mayıs 2018 % 15,36
Haziran 2018 % 15,80
Temmuz 2018 % 16,57
Ağustos 2018 % 17,41

Görüldüğü gibi bulunduğumuz Ağustos 2018 ayı içerisinde kira sözleşmesi yenilenen bir kişi için en fazla % 17,41 oranında zam yapılabilir. Bu kapsamda yapılacak zam oranı % 17,41’e eşit değildir, % 17,41 yapılabilecek en yüksek zamı ifade etmektedir. Ev sahibi % 17,41’e kadar yasal olarak zam yapma hakkına sahiptir, kiracı da buna razı olduğunu sözleşmede beyan etmiştir.

tefe tufe hesaplama
tefe tufe hesaplama

Örnek Kira Hesaplaması

1000 TL kira veren bir kişinin kira sözleşmesi Ağustos 2018 ayı içerisinde yenilenecekse yeni kira sözleşmesinin 1174 TL kira ödemesi üzerinden yapılması kanunen mümkündür. Kirasının ne kadar olacağını öğrenmek isteyen tüketicilerin ve kiraya verenlerin yapması gereken tek şey her ayın 3’üncü günü TÜİK tarafından açıklanan TÜFE’yi öğrenmek ve buna göre (kira fiyatı x TÜFE) denkleminden yararlanmaktır. TÜFE oranı ile kira fiyatının çarpılması sonucu yeni kiranın ne kadar olacağı da ortaya çıkacaktır.

Bu hususları daha da pekiştirmeniz için Enflasyon ve Deflasyon Kelimeleri Ne Anlama Geliyor konulu yazımızı da buradan okumanızı öneririz.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Bu web sitesi deneyiminizi geliştirmek için çerezleri kullanır. Bununla iyi olduğunuzu varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul etmek Mesajları Oku