Rezerv Para Birimi Ne Anlama Geliyor
En son faizsiz kampanyalar için abone olun !
Merkez Bankaları başta olmak üzere her ekonomik birim kendi rezerv parasını yani biriktirilebilir parasını saklar ve zor günlerde harcamak amacıyla ya da çeşitli güdülerle bu paranın güvenli limanı olmasını sağlar. Ayrıca paranın ölçü birimi olma fonksiyonu sayesinde ülkenin atacağı adımlar için daha rahat analiz yapabilmesini ve en kötü senaryoyu oluşturabilmesini mümkün kılan rezerv para ülkenin ekonomik gücü hakkında da yorum yapabilme kabiliyeti kazandırır. Onca farklı konuda öneme sahip olan rezerv para birimi ne anlama geliyor, rezerv para birimleri neler ve türevi konulara değinilmesi yararlı olacaktır.
Rezerv Para Nedir?
Merkez Bankaları’nda uluslararası finansal piyasalarda gerçekleşen ticari işlemlerde sıkça kullanılan para birimlerinden ve altın gibi değerlerden saklanmasına rezerv, bu rezervi oluşturan paralara ise rezerv para denilmektedir.
En basit haliyle ülkenin biriktirilebilir parası olarak adlandırılır ve rezerv para seçimi konusunda da pek özgür davranılamamaktadır. Bir para biriminin rezerv para olabilmesi için dünya ticaretinde önemli bir yer edinmesi, istikrarlı bir büyüme göstermesi ve konvertibl olması gerekmektedir.
IMF verilerine göre 2011 yılsonu itibariyle ülke merkez bankalarının barındırdığı rezerv paraların, dövizler arasındaki dağılımı şu şekildedir:
- Dolar % 60,2
- Euro % 26,7
- Sterlin % 4,2
- Yen % 3,9
- Diğer para birimleri % 5
Görüldüğü gibi ABD doları dünya merkez bankalarının rezerv parası arasında % 60’lık bir yer edinmiş durumda. Bu, ABD dolarının değerini ve diğer ülkeler üzerindeki etkisini artıran bir faktördür, ayrıca ABD’ye de diğer ülkeler üzerinde çeşitli şekilde otorite kurma imkanı doğurur. Tartışmaya açık bir konu olsa da ABD’nin küresel çapta gerçekleşen siyasi olaylara kısa süre içerisinde müdahil olmasının en önemli nedenlerinden birisi ABD dolarının küresel çapta değerli bir para birimi olması, burada değinilen örneğiyle merkez bankalarının % 60 oranında rezerv para birimi olmasıdır.
ABD Doları Neden Rezerv Para?
En yakın zamanda gerçekleşen Mortgage krizi başta olmak üzere çeşitli büyük krizlerle yüzleşen dolar halen dünya üzerindeki tüm merkez bankalarında rezerv para birimi olarak kabul edilmektedir. FED’in faiz artırım ya da azaltma haberleri yalnızca bizim ülkemizde değil dünya üzerindeki tüm ülkelerde haber değeri taşımaktadır.
ABD dolarının bu denli güçlü olmasının ABD’ye de çeşitli faydaları oluyor. Küresel çapta kabul edilen bir ölçü birimi olması ve yalnızca ABD’de üretilebilmesi nedeniyle borcunu dolar basarak ödemeye başlayan ve senyoraj geliri elde eden FED, son dönemlerde defalarca kez tartışma konusu haline getirildi.
ABD dolarının rezerv para haline dönüşmesi konusu da ayrı bir tartışma konusu fakat genel görüş ABD’nin zamanında yaptığı finansal yardımlarla küresel çapta doları tanıtması ve diğer ülkelerin dolara inanması. Diğer ülkelere finansal yardım yapan ABD, parasının dünya çapında geçerli olmasını mümkün kılmak için oldukça stratejik davrandı ve ticari ilişki içerisinde olan her ülkeye doları sokmayı, iki ülke arasındaki ticaretin dolarla finanse edilmesini mümkün kıldı.
En Anlaşılabilir Tarifiyle Parite Ne Demektir konulu yazımızı da ortalama 3 dk içerisinde okuyabilirsiniz.
