Dolar Endeksi Nedir ve Ne İşe Yarar (Detaylar)

Dolar, yalnızca Türkiye değil uluslararası piyasalarda yatırım yapan ya da yalnızca meraktan verileri takip eden herkesin yerel para biriminin ne durumda olduğunu anlamak için karşılaştırma yaptığı iradi bir para birimidir. Güçlü, geçerli ve güvenli bir para birimi olması nedeniyle dünyanın neredeyse her yerinde rahatlıkla kullanılabilir. Fakat dolar karşısında yerel para birimlerinin değerini analiz etmek ve karşılaştırma yapmak birçok farklı ülkede yatırımları olan sermayedarlar ya da doların dünya çapındaki değerini anlamaya çalışan ekonomistler için zor olabiliyor işte bu nedenle dolar endeksi vardır ve bu endeks sayesinde uluslararası piyasalarda en çok işlem gören para birimleri karşısında doların değerinin ne olduğu hesaplanır. Önemli bir konu olması nedeniyle dolar endeksi nedir ve ne işe yarar gibi çeşitli konulara değinilmesi yararlı olacaktır.

Dolar Endeksi Nedir?

Uluslararası piyasalarda en çok işlem gören para birimlerinin karşısında doların değerinin ne olduğunu gösteren endekse dolar endeksi denilmektedir. Dolar endeksi sanki bir para birimiymişcesine DXY kodu ile işlem görür ve bu kod ile takip edilir. Dünya rezerv oranı % 60 olan doların değerini ölçmede kullanılan para birimleri % 57,6 oranında EUR, % 13,6 oranında Japon Yeni, % 11,9 oranında İngiliz Sterlini, % 9,1 oranında Kanada Doları, % 4,2 oranında İsveç Kronu, % 3,6 oranında İsviçre Frangı’dır.

Dolar Endeksi Nasıl ve Neden Ortaya Çıktı?

Dolar endeksi doların uluslararası piyasalarda dolaşıma girmesini mümkün kılan Bretton Woods Anlaşması sonrasında ortaya çıkmıştır. 1944 yılında yapılan bu anlaşma kapsamında çeşitli ülkelere dolar yardımı yapıldı, ancak asıl amacın iyimser olduğu söylense de bu anlaşma sonrasında dolar uluslararası piyasalarda diğer ülkelerin para birimleri karşısında ciddi değer, otorite kazandı.

Bu anlaşma kapsamında farklı ülkelerde dolaşıma giren dolar için değer biçilmesi gerekiyordu aksi takdirde yerel para birimi karşısında doların değerinin ne olduğu bilinemeyecek ve bozdurulması dahi mümkün olamayacaktı. Bu süreçte 1 ons altının 35 dolara eşit olduğu belgelendi ve anlaşma kapsamında 44 ülkenin para birimi karşısındaki değeri de hesaplanmış oldu. Fakat sabit kur sistemi anlamına gelen bu anlaşma sonrasında doların değeri ciddi şekilde düşmeye başladı ve ABD Merkez Bankası anlaşmayı bozarak serbest kur sistemine geçti. Bir değerleme yapabilmek içinse dolar endeksini ortaya çıkardı.

Dolar Endeksi Nasıl Yorumlanmalı?

Dolar endeksinin en önemli amacı uluslararası piyasalarda bu denli fazla kullanılan bir para biriminin küresel değerinin ne olduğunu hesaplamaktır. Eğer dolar endeksi olmasaydı sadece yerel para birimi ya da birimleri karşısında değerleme yapılacaktı, ancak küresel çapta doların durumu hakkında bir bilgiye ulaşılması zaman alıcı olacaktı. Dolayısıyla dolar endeksini yorumlarken dikkat edilmesi gereken en önemli şey bunun küresel çapta bir değer olduğudur, bu bilmeniz gereken şeydir ve nasıl yorumlayacağınız yükseliş ya da düşüşün sizin için ne ifade ettiğine bağlı olarak değişir.

Dolar endeksi yukarı yönlü hareket ediyorsa küresel çapta doların değer kazandığı, dolar endeksi aşağı yönlü hareket ediyorsa küresel çapta doların değer kaybettiği görülecektir.

Fakat bunu yerel para birimlerinden ayırmak gerekir. Örneğin Ağustos 2018 yani bu yazının kaleme alındığı dönemde dolar endeksi aşağı yönlü hareket ettiği, küresel çapta değer kaybettiği halde Türkiye’de rekor bir yükselişe imza atmıştır. Bunun en önemli nedeni aslında doların değer kazanmasındansa Türk Lirası’nın değer kaybetmesidir. Örneğin bu yorumu yapabilme kabiliyetini kazandıran endeks de dolar endeksidir. Dolar endeksine bakıldığında ülkede olup bitenden farklı bir durumla karşılaşılıyorsa ülkenin durumunun ne olduğu da daha iyi anlaşılabilir, dolayısıyla bu da yapılabilecek yorumlar arasındadır.

Dolar Endeksinin Yükselmesi Ne Demek?

Dolar endeksini oluşturan en önemli 6 para birimi karşısında doların değer kazanması yani endeksin yukarı yönlü hareket etmesi doların güçleniyor olduğu anlamına gelir. Fakat tıpkı Türkiye’deki gibi bir durum da söz konusu olabilir, yani dolar değer kazanmadığı halde dolar endeksini oluşturan yerel para birimlerinin değer kaybetmesi de mümkündür. Dolayısıyla dolar endeksini kontrol ettikten sonra sonuçtan emin olmadan önce bir kez de dolar endeksini oluşturan EUR, JPY, GBP, CAD, SEK ve CHF’ye göz gezdirilmelidir.

Dolar Endeksinin Düşmesi Ne Demek?

Dolar endeksini oluşturan 6 para birimi karşısında doların değersizleşmesi bir şeylerin dolar için ters gittiği anlamına gelebilir. Fakat bundan farklı olarak dolar değer kaybetmediği halde EUR, JPY, GBP, CAD, SEK ve CHF para birimlerinin değer kazanıyor olması da mümkündür. Sonuca ulaşmadan önce bu para birimlerine de göz atılmalıdır.

EURO’nun Önemi

Dolar endeksi yorumlamadan önce Euro konusunda hızlı bir araştırma yapılması gerekir çünkü dolar endeksinin yarısından fazlası Euro’nun değerine bağlıdır. Dolayısıyla EUR’da meydana gelen yukarı ya da aşağı yönlü herhangi bir hareket doğrudan dolar endeksini etkiler ve tek başına dahi endeksin yönünü değiştirebilir. Euro’nun önemi asla göz ardı edilmemelidir.

Katılım Bankalarının Online Trade Al Sat Platformları Tanıtımı konulu yazımızı buradan https://sifirfaizli.com/katilim-bankalarinin-online-trade-al-sat-platformlari-tanitim/ okuyarak, internet üzerinden dolar ya da farklı döviz alım satımı hususlarında daha ayrıntılı bilgilere ulaşabilirsiniz.