Borsada Faiz Var mıdır Genel Olarak Sistem Nasıl İşler (Analiz)

Faize bulaşmadan yatırım yapmak isteyenlerin başvurabileceği piyasalardan birisi de borsadır. Borsa, sermaye sahiplerinin sermaye arayışı içerisinde olduğu şirket ve paritelerle bir araya geldiği, alım ve satımın gerçekleştiği oldukça dinamik bir platformdur. Bu platformda faize bulaşmadan hareket etmek zor olsa da imkansız değildir. Bu açıdan borsada faiz var mıdır, sistem nasıl işler, faize bulaşmadan yatırım yapabilmek için nelere dikkat edilmesi gerekir kısaca değinmek yararlı olacaktır.

Borsa Nedir?

En basit haliyle borsa sermaye sahipleriyle yatırımcıların bir araya geldiği pazardır. Bu kapsamda şirkete ortak olunabilir, nominal değere sahip bir para birimine yatırım yapılabilir ya da herhangi bir değerli emtia satın alınabilir. Bu satın alım işleminin ne şekilde yapıldığı ve neye istinaden gerçekleştiği faize bulaşılıp bulaşılmayacağı konusunda belirleyici rol oynayacaktır. Bu açıdan borsayı faiz karşısında ikiye ayırmak gerekir.

1. Şirketlere ortak olmak için alınan hisse senetleri,
2. Para birimleri ya da aslında karşılığı olmayan kağıtlara yapılan yatırımlar.

Eğer faize bulaşmadan yatırım yapılmak isteniyorsa izlenmesi gereken tek yol hisse senedi alımı ya da satımı yapmaktır. Para birimi ya da benzeri nominal değer biçilmiş, aslı karşılıksız bir şeye yatırım yapmak faizin ortaya çıkmasına neden olacaktır.

Oysa hisse senedi alımı bir şirkete ortak olmaktan farksızdır ve doğrudan en yakındaki bakkal, manav vb. dükkanlara giderek dahi ortak olunabilmesi buna verilebilecek en iyi örnektir. Günümüzde şirket ve yatırımcı sayısının artmasından, aynı anda aynı yerde buluşmasının imkansız hale gelmesinden dolayı borsa sistemi ortaya çıkmıştır ve bu sayede işlemlerin internet ortamından yapılabilmesi mümkün kılınmıştır.

Dolayısıyla yatırım yapılacak, ortak olunacak şirketin hisse senedi alındığında aslında o şirketten bir pay alınmış olur. Bu pay şirketin karına göre nominal değer artışına da şirketin zararına göre nominal değer kaybına da konu olabilir. Dolayısıyla kar ve zararda şirkete ortak olunduğu yani tüm prosedürlerin İslamiyete uygun düştüğü tescillenebilir.

Hisse senedi yatırımlarıyla ilgili 1988 yılında İslam Konferansı Teşkilatı’na bağlı İslam Fıkıh Akademisi’nce bir toplantı düzenlenmiştir. Bu toplantının ana konusu borsa işlemleri ve hisse alım satımıdır.

Düzenlenen konferansa İslam dünyasının en önemli ekonomistleri ve İslam hukuku uzmanları katılmıştır. Konferans süresince yapılan görüşmeler sonrasında hisse senedi alımlarının kar ve zarara ortak olması kaynaklı helal olduğu, fakat hisse senedi alımlarının İslami prensiplere uygun düşmeyen şirketlerden yapılmaması gerektiği belirtilmiştir.

Yani hisse senedi alımında yatırım yapılacak şirketin faiz, içki, sigara, hile, dolandırıcılık vb. unsurlarla gelir elde etmiyor olması gerekmektedir. Aksi taktirde hisse senedi alımı helal olsa da ortağı olunan şirketin helal işler gerçekleştirmemesi nedeniyle haram söz konusu olacaktır.

İşte tam da bu noktada faizsiz çalışan aracı kurumlar ortaya çıkmıştır. Faizsiz çalışan aracı kurumlar genel itibariyle Katılım Bankaları bünyesinde faaliyet gösterir ve faaliyet konusunda haram sayılabilecek işler bulunan şirketleri hisse senedi alınabilecek ekranlara dahil etmezler. Dolayısıyla bu aracı şirketlerle çalışan yatırımcılar herhangi bir faaliyet konusu araştırması yapmalarına gerek kalmaksızın güven içerisinde doğrudan alım ya da satım yapabilir. Eğer Katılım Bankaları’na bağlı bir finans kuruluşu ile çalışılmazsa her yapılacak hisse senedi alımı öncesinde şirketin faaliyet konularını ve işlerini KAP, duyurular, şirket web sitesi vb. aracılığıyla araştırılması gerekir.

Bu çok ciddi zaman alıcı bir iş olacağı için en mantıklısı doğrudan faizsiz çalışan bir aracı kurumda hesap açtırmak olacaktır.

BIST Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Ülkemizde en yoğun alım satımın gerçekleştiği piyasa BIST yani Borsa İstanbul’dur. BIST’de yatırım yapacak kişilerin faize bulaşmamak için bazı spesifik noktalara dikkat etmesi gerekir. Bu noktaları şu şekilde sıralamak mümkündür:

1. Faizle çalışan bankalara, bankerlere ya da tefecilere yatırım yapılamaz.
2. Alım satımı helal olmayan malları üreten ya da bu malları satan şirketlere yatırım yapılamaz.
3. Alım satımı helal mallar ürettiği ya da sattığı halde ortaklık ilişkisi nedeniyle harama bulaşmış şirketlerin hisse senetlerinden alım yapılamaz.
4. Yahudi ya da Hristiyan ağırlıklı şirketlerin hisselerini almak mekruh sayılmaktadır. Fıkıh kitaplarında belirtildiğine göre komünist, masonluk ya da ateizm savunucusu kişi ya da şirketlere ortak olmak caiz değildir.
5. Satın alınan hisse senedinin ortak olunan şirketin yüzde kaçlık dilimine tekabül ettiği mutlaka bilinmelidir, eğer bu konuda nominal bir değer sunulamıyorsa şirkete ortak olunmamalıdır çünkü bu durumda yapılan yatırım bir kağıda yapılan yatırımdan farksız olacaktır.
6. Ortak olunan şirketin mal üretimi ya da satışı yapması gerekmektedir, aksi taktirde yapılan yatırım caiz olmayacaktır.
7. Hisse senedi alımı konusunda kolaylık sağladığı halde senetlerin satımı konusunda sorun yaşatan ya da zorluk çıkaran şirketlere ortak olunması caiz değildir, İslami prensiplere göre ortaklık ilişkisinin herhangi bir zorluğa konu olmadan bitirilebilmesi gerekmektedir.

Faizsiz Çalışan Aracı Şirketler

Yatırımcıların Kuveyt Türk Katılım Bankası’na bağlı olarak faaliyet gösteren Bizim Menkul Değerler, KT Portföy, Kuveyt Türk Katılım Bankası ya da Albaraka Türk Katılım Bankası, Türkiye Finans Katılım Bankası, Ziraat Katılım Bankası ve Vakıf Katılım Bankası aracılığıyla faizsiz yatırım yapması mümkündür.

Yatırım hesabı açmak için gerekli prosedürler banka şubeleri aracılığıyla yerine getirilebilir. Gerekli bilgilerin şubeye iletilmesi sonrasında 3 gün içerisinde yatırım hesabı yatırım yapmaya hazır şekilde açılmaktadır. Yatırım hesabı açabilmek için en az 18 yaşında olmak gerekmektedir.

Sitemizde yer alan Faizsiz Yatırım Araçları Nelerdir Enine Boyuna Araştırdık konulu yazımızı da buradan https://sifirfaizli.com/faizsiz-yatirim-araclari-nelerdir-enine-boyuna-arastirdik/ okuyabilir bunun yanı sıra Faizsiz Yatırım bölümümüzden diğer farklı yatırım kanalları ile ilgili fikir edinebilirsiniz.